Wat is een diastase?

Als de ruimte tussen de linker- en rechterhelft van je rechte buikspieren groter is dan normaal spreekt men van een (rectus) diastase. Een diastase kan diverse oorzaken hebben en leidt soms tot klachten. Gelukkig kun je met hulp van de juiste professionals zelf veel doen om eventuele klachten te voorkomen en/of te verminderen.

Heb ik een diastase?

Je kan jezelf testen om te kijken of je een diastase hebt:
Ga op je rug liggen, trek je knieën op en til je hoofd en schouders op, kijk naar je buik of er een tuut zichtbaar is. Je kunt ook voelen naar deze ruimte en diepte in bovenstaande positie. Voelt de tussenruimte slap en diep, of zie een ’tuut’ verschijnen, dan is er sprake van een diastase.

Is het erg als ik een diastase heb?

Een diastase op zichzelf is niet erg. Niet iedereen heeft namelijk klachten van de diastase. Daarnaast kan je wel een vergrote ruimte hebben tussen de buikspieren (een diastase dus), maar alsnog voldoende spanning op de buikwand zetten, waardoor je voldoende functie hebt van de buikwand.

De klachten die gepaard kunnen gaan met een diastase kunnen echter wel erg vervelend zijn. Zo kan er sprake zijn van:

• Een opgezette ‘zwanger ogende’ buik, waardoor mentaal ongemak
• Lage rug- en bekkenklachten
• Bekkenbodemklachten
• Obstipatie
• Pijn rond de navel en/of een navelbreuk
• Problemen met helemaal doorademen

Wanneer ‘moet’ ik iets met mijn diastase?

• Voel je bij de zelftest een duidelijke ruimte op de lijn tussen je rechte buikspieren en ervaar je één of meer van de bovengenoemde klachten. Neem dan zeker contact op met een deskundige of met je huisarts en vertel hem/haar wat je hier hebt gelezen. Er is vaak m.b.v. (bekken)fysiotherapie en training heel veel winst te halen.
• Zie je bij de zelftest een tuutje (‘doming’) op de lijn, dan raadt de werkgroep je aan om -ook als je geen klachten hebt- wel een deskundige te raadplegen. Het opbollen kan er namelijk op wijzen dat de manier waarop je ‘core’ (zie afbeelding) functioneert, niet optimaal is. Mogelijk ontwikkel je later daardoor wél klachten die je met behulp van wat simpele adviezen en oefeningen voor had kunnen zijn.
• Voel je bij de zelftest wel een gleufje, maar heb je verder geen klachten dan is verdere actie niet nodig. Variatie in anatomie is heel normaal.

Hoe ontstaat een diastase?

Een diastase ontstaat wanneer de druk op of trek aan de rechte buikspieren groter is dan het weefsel daartussen kan hebben. Soms is de druk van binnenuit te groot (buikdruk). Soms is het weefsel te slap. Vaak gaat het om een combinatie van beide.

Tijdens de zwangerschap bijvoorbeeld, neemt én de druk toe door het groeiende kindje én neemt onder invloed van hormonen de stevigheid van het weefsel wat af. Een diastase in de laatste weken van de zwangerschap en in de periode daarna is dan ook volkomen normaal en zelfs noodzakelijk om je buik te kunnen laten groeien. Bij 60% van de moeders is hun diastase 6 maanden na de bevalling vanzelf weer gesloten. Bij de rest duurt dit langer en soms verdient dit extra aandacht.

Niet alleen zwangerschap kan een diastase veroorzaken. Ook fors overgewicht of vaak en veel buikdruk maken (bv. zware krachttraining doen met een inadequate techniek, een blaasinstrument bespelen of veel hoesten bij COPD) kunnen leiden tot diastase.

Tot slot bestaan er uiteraard ook gewoon verschillen tussen mensen in anatomie en wordt de één eenvoudigweg met meer ruimte tussen de buikspieren geboren dan de ander.

Diastases komen dus ook zonder zwangerschap voor en geven soms klachten, maar dit hoeft zéker niet altijd het geval te zijn.

Komt een diastase ook bij mannen voor?

Een diastase komt zeker ook bij mannen voor. Ook bij mannen kan het weefsel tussen de buikspieren slap zijn en/of een hogere druk in de buik voorkomen (overgewicht, veelvuldig hoesten, etc) waardoor de buikspieren van elkaar kunnen wijken, oftewel een diastase kan ontstaan. Zie ook het kopje ‘Hoe ontstaat een diastase’.

Komt een diastase bij kinderen voor?

Een diastase kan ook bij kinderen voorkomen. Hier is nog erg weinig over bekend vanuit de wetenschappelijke literatuur.

De gepensioneerde fysiotherapeut Esther de Ru heeft hier vanuit het buitenland kennis van en ervaring mee en adviseert ouders en professionals over diastase bij kinderen via haar Facebookgroep over dit onderwerp.

Wat te doen bij een diastase?

Is er een diastase bij je vastgesteld door een professional of door de zelftest te doen en ervaar je één of meer van de volgende klachten die je belemmeren in je dagelijkse bezigheden:

• Lage rug- en bekkenklachten
• Bekkenbodemklachten
• Obstipatie
• Pijn rond de navel en/of een navelbreuk
• Problemen met helemaal doorademen

Neem contact op met een gespecialiseerde fysiotherapeut (zie de kaart onderaan de pagina voor een professional in de buurt) of met je huisarts en vertel hem/haar wat je hier hebt gelezen. Er is vaak m.b.v. (bekken)fysiotherapie en training heel veel winst te halen.

Wanneer training niet afdoende effect hebben kan er besloten worden tot operatief ingrijpen. Over het algemeen wordt een dergelijke operatie door een plastisch chirurg uitgevoerd. Tijdens deze operatie worden de rechte buikspieren weer aan elkaar gehecht (‘reven’). Wat dit inhoud kan je lezen op deze website van gespecialiseerde plastisch chirurgen op het gebied van diastase.
Adviezen voor iedereen (man/vrouw)

Zoals bij alles is -ook bij diastase- voorkómen beter dan genezen. Een gezond gewicht hebben is daarvoor belangrijk. Vet in de buik geeft veel druk van binnenuit en zorgt zo voor trek op en verslapping van het weefsel tussen de beide rechte buikspierhelften. Verder is het beschikken over een goede (adem)techniek, een goede houding en een sterke core (buikwand) natuurlijk altijd belangrijk, maar helemaal wanneer je voor je werk, hobby of noodgedwongen door ziekte veel buikdruk aan moet kunnen.
Speciaal bij zwangerschap

Bij zwangerschap is een diastase niet te voorkomen. Het is nodig om je buik te laten groeien. Waardoor ongeveer 40% van de vrouwen ook ruim na hun zwangerschap nog een diastase houdt en de andere 60% niet, daar is de wetenschap het nog niet over eens. In de praktijk denken we te zien dat bij die 40% ook weer houding (wat ingezakt/overstrekt of een duidelijke asymmetrie), buikdrukregulatie (ademhaling en inzetten van de juiste core-spieren op het juiste moment, met name bij kracht zetten) en daarbij de kwaliteit van het bindweefsel bij het ontstaan van de zwangerschap al (bv. hogere leeftijd, hypermobiliteit) een belangrijke rol spelen. Daarbij is het belangrijk te onthouden dat een diastase niet erg hoeft te zijn, als er geen sprake is van klachten en er voldoende spanning op de buikspieren en weefsel ertussen gezet kan worden.

Er is nog geen goed onderzoek naar gedaan, maar de ervaring van de werkgroep leert dat het ondersteunen van een grote buik m.b.v. een stevige buikband of speciale tapetechniek erg prettig kan zijn en mogelijk ook helpen de trek op buikwand te verminderen als er sprake is van klachten. Ook in de kraamperiode en daarna kan hier eventueel nog gebruik van gemaakt worden.